(Έλληνες αγωνιστές του 21, Πίνακας του Θάνου Βασιλικού)
ΑΘΑΝΑΤΟΙ!!
25η Μαρτίου 2009 σήμερα και για να τιμήσουμε όσο μπορούμε τους αγωνιστές της ελευθερίας, δίνουμε τα ονόματα των βεβαιωμένων πολεμιστών του Σκουρτανιώτη. Τιμή σε όλους και σε όσους πολέμησαν χωρίς να αναφέρεται πουθενά το όνομά τους. Αθάνατοι!
ΒΕΒΑΙΩΜΕΝΟΙ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗ
Οι βεβαιωμένοι πολεμιστές του Σκουρτανιώτη όπως φαίνονται στις δηλώσεις των ιδίων ή των απογόνων τους στις αιτήσεις συνταξιοδότησης και τις επιτροπές πολλά χρόνια μετά την ανεξαρτητοποίηση της Ελλάδας. Ανάμεσά τους βρίσκονται μπουλουξήδες που σημαίνει πως ενδέχεται να έχουν υπό την εποπτεία τους άλλους 15-20 ή 30 άντρες. Ο συνολικός αριθμός των βεβαιωμένων, δεν εκφράζει τον πραγματικό αριθμό των αντρών του καπετάν Θανάση, διότι πολλοί πολεμιστές –και ιδίως εκείνοι που σκοτώθηκαν και δεν είχαν παντρευτεί για να έχουν απογόνους- δεν έκαναν φυσικά καμία αίτηση. Άλλοι υπηρέτησαν μετά την επανάσταση στα σώματα ασφαλείας, θεώρησαν ικανοποιητική τη σύνταξη και το βαθμό τους και δεν έκαναν επίσης αίτηση. Χαρακτηριστικό είναι το ότι από 40 ή 70 πολεμιστές που έπεσαν στο Μαυρομάτι, μονάχα ένας απόγονος βρέθηκε να κάνει αίτηση! Ο απόγονος του Κολιοβέτα Νικόλαου από το Κάστρο. Με αυτά τα δεδομένα, ο πραγματικός αριθμός των αντρών του καπετάνιου, εκτιμούμε ότι θα ήταν τρεις φορές τουλάχιστον μεγαλύτερος από τον αριθμό των βεβαιωμένων. Είναι βέβαια και το άλλο. Όταν σκοτώθηκε ο καπετάνιος το 1825 ένας μεγάλος αριθμός από τους άντρες του που δεν ήταν στο Μαυρομάτι, απορροφήθηκε από άλλους καπεταναίους. Όταν αργότερα υπέβαλαν αίτηση, χρησιμοποίησαν το όνομα του καπετάνιου τους που ήταν ακόμα εν ζωή για να μπορέσει να υπογράψει και να πιστοποιήσει την αλήθεια της αίτησης και όχι φυσικά του νεκρού καπετάνιου που δε θα μπορούσε να υπογράψει.
(Τα παρακάτω στοιχεία, μετά από επεξεργασία των στοιχείων του Φανόπουλου στο «Θήβα και Λειβαδιά, Χωραϊτες και χωρικοί»)
Από Σκούρτα:
1. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΘΑΝΑΣΗΣ. Καπετάνιος
2. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ αδερφός του Θανάση
3. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΓΑΤΣΗΣ αδερφός του Θανάση
4. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΚΩΤΣΙΟΣ αδερφός του Θανάση. Εκτελούσε χρέη υπασπιστή. Σκοτώθηκε στο Μαυρομάτι.
5. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΓΙΩΡΓΗΣ Διαδέχτηκε τον Θανάση ακολουθώντας αξιοθαύμαστη στρατιωτική πορεία. Μετά την επανάσταση υπασπιστής του Όθωνα.
6. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ αδερφός του Θανάση.
7. ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ αδερφός του Θανάση.
8. ΒΟΓΚΛΗΣ ΚΩΤΣΟΣ ή ΣΑΡΡΗΣ Πολέμησε με τον Αθ. Σκουρτανιώτη στον Ανηφορίτη και στο Καπανδρίτι.
9. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ Πολέμησε με τον καπετάνιο στον Ανηφορίτη.
10. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΑΜΠΡΟΣ Πολεμιστής του καπετάνιου.
11. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Πολεμιστής του καπετάνιου.
12. ΤΟΛΙΑΣ ΜΗΤΡΟΣ Πολεμιστής του καπετάνιου, πολέμησε στον Ανηφορίτη.
Από Σπαϊδες (Ελαιώνας):
13. ΚΑΤΣΙΦΟΣ ΚΩΤΣΟΣ ή ΣΚΟΥΡΤΑΝΙΩΤΗΣ. Πολεμιστής του Καπετάνιου. Μετά την επανάσταση χρησιμοποίησε τιμητικά το όνομα του καπετάνιου του.
14. ΚΑΤΣΙΦΟΡΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ. Μπουλουξής. Πατέρας του Κατσιφού Κώτσου. Πρώτος Μπουλουξής του καπετάνιου με 15-20 στρατιώτες. Σκοτώθηκε σε μάχη στον Ανηφορίτη.
Από Ψαχνά:
15. ΤΖΑΒΕΛΑΣ ή ΠΑΝΟΥΣΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ. Πολέμησε με τον καπετάνιο στον Ανηφορίτη.
Από Τοπόλια (Κάστρο):
16. ΚΟΛΙΟΒΕΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Μπουλουξής. Έπεσε στο Μαυρομάτι μαζί με το καπετάνιο.
Από Χάλια:
17. ΑΓΓΕΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Πολέμησε με τον καπετάνιο στον Ανηφορίτη.
Από Χλεμποτσάρι (Ασωπία):
18. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ . Δεν υπάρχουν στοιχεία εκτός ότι έλαβε μέρος στην επανάσταση. Πολύ πιθανόν μαζί με τον καπετάνιο επειδή ζούσε στη Ταναγραϊκή γη.
Από Βάγια:
19. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΚΩΤΖΙΟΣ. Πολέμησε με τον καπετάνιο στον Ανηφορίτη.
Από Φάρο Αυλίδας:
20. ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ.Πολέμησε με τον καπετάνιο στον Ανηφορίτη, Μεσοβούνι, Δερβενοσάλεσι.
Από Δερβενοσάλεσι (Πύλη):
21. ΜΠΗΛΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Μπουλουξής. Πολέμησε με τον καπετάνιο στην Αθήνα, στη πολιορκία της Ακρόπολης και σε μάχες στην Εύβοια.
22. ΦΙΛΗΣ ΚΟΛΙΑΣ Μπουλουξής.
23. ΝΤΑΟΥΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Πολεμιστής του καπετάνιου.
24. ΓΚΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Μπουλουξής 20-30 ανδρών. Στην αρχή ακολούθησε τον καπετάνιο. Πολύ ικανός στο σημάδι. Για άγνωστους λόγους τσακώθηκαν και ακολούθησε κατόπιν προσωπικό δρόμο.
25. ΛΥΚΟΣ ΑΝΤΩΝ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
26. ΣΤΑΜΟΥ ΚΟΛΙΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου. Έλαβε μέρος σε μάχες στη Κάρυστο, το Αλιβέρι, τα Βρυσάκια και ήταν από τους λίγους που ακολούθησαν τον Γιώργη στις περιβόητες Λιβανάτες.
Από Ρημόκαστρο (Θεσπιές):
27. ΚΟΚΟΣΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου
Από Θήβα:
28. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ ή ΘΗΒΑΙΟΣ. Πολέμησε με το καπετάνιο.
29. ΓΚΙΚΑΣ ΣΤΑΘΗΣ. Μπουλουξής, επικεφαλής 15-20 στρατιωτών. Στην αρχή ακολούθησε το καπετάνιο στην άλωση της Αθήνας και στον Ανηφορίτη.
30. ΜΑΚΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Πολέμησε με το καπετάνιο στο Μεσοβούνι, Σουλό (Σουλάς;;), Ανηφορίτη.
31. ΤΣΙΑΓΚΛΗΣ ΛΟΥΚΑΣ. Με τ’ αδέρφια του όπως βλέπουμε παρακάτω, πήραν μέρος στην εξέγερση της Θήβας και μετά ακολούθησαν τον Σκουρτανιώτη στη Ρετσώνα και τον Ανηφορίτη.
32. ΤΣΙΑΓΚΛΗΣ ΜΗΤΣΟΣ. Αδερφός του Λουκά και Κωνσταντή Τσιαγκλή. Εξέγερση Θήβας, Ρετσώνα, Ανηφορίτη.
33. ΤΣΙΑΓΚΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ. Αδερφός του Λουκά και του Μήτσου Τσιαγκλή. Εξέγερση Θήβας, Ρετσώνα, Ανηφορίτη.
34. ΤΗΡΡΗΝΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΟΣ. Πλούσιος έμπορος πριν την επανάσταση, βοήθησε πολύ τον αγώνα οικονομικά και διέθεσε όλη του τη περιουσία. Υπηρέτησε ως τσαούσας(φροντιστής στρατοπέδου) με το καπετάν Θανάση, τον Δρίτσουλα και τον Γ. Σκουρτανιώτη αργότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Από Κακονισχύρι (Πάνακτος):
35. ΠΕΠΠΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΥ. Από την αρχή της επανάστασης μαζί με τον καπετάνιο σε μάχες στον Ανηφορίτη, στη Θήβα, στη Κολομπίθεζα και στο Καλαμάκι.
36. ΠΕΠΠΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Μπουλουξής του καπετάνιου. Στα χαρτιά για την συνταξιοδότηση μιλάει για μια μάχη εναντίον του Ομέρ Βρυώνη στο Δερβενοσάλεσι.
37. ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ. Πολεμιστής του καπετάνιου. Έλαβε μέρος σε μάχες στον Ανηφορίτη, εναντίον Ομέρ πασά, στο Καλαμάκι και σε μάχες κατά Ομέρ και Γιανιτζάρ πασά.
38. ΠΑΠΑΙΩΑΝΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου. Έλαβε μέρος μαζί του σε μάχες στον Ανηφορίτη, Καλαμάκι.
39. ΠΕΠΠΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ .Τα έτη 1821-1822 ήταν πολεμιστής του καπετάνιου σε μάχες στον Ανηφορίτη, στη Θήβα, στη Κολομπίθεζα, στο Καλαμάκι.
Από Κρόρα (Στεφάνη):
40. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ή ΚΟΥΚΟΥΛΕΖΑΣ. Από τους πιο ανδρείους πολεμιστές του Σκουρτανιώτη. Του άρεσε να τρώει ζεστή κουκούλα, που ήταν πρόχειρο ψωμί ψημένο στη φωτιά και ο αρχηγός του έβγαλε το παρατσούκλι Κουκούλεζας. Μετά τον θάνατο του Θανάση, ακολούθησε τον Γιώργη και τον Καραϊσκάκη και σκοτώθηκε στο Φάληρο.
41. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ή ΚΟΥΚΟΥΛΕΖΑΣ. Μικρότερος αδερφός του Δήμου. Πήρε το παρατσούκλι Κουκούλεζας γιατί έμοιαζε στη γενναιότητα με τον αδερφό του.
Από Λιάτανη (Αγ. Θωμάς):
42. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΙΟΚΕΣ ή ΚΙΟΚΙΟΣ. Ανδρείος και συνετός πολεμιστής του καπετάνιου.
43. ΚΟΥΜΠΙΤΣΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
44. ΒΟΥΓΕΣΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
45. ΚΟΤΖΑΝΗΣ ΣΠΥΡΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου. Έλαβε μέρος σε μάχες στον Ανηφορίτη, Δερβενοσάλεσι, Μαραθώνα.
46. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου. Έλαβε μέρος με τον καπετάνιο σε μάχες στο Μεσοβούνι και Ανηφορίτη.
47. ΣΤΕΦΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
48. ΣΤΕΡΠΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
49. ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
50. ΜΠΟΥΓΕΣΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ. Φίλος μπουλουξής του καπετάνιου αλλά και του Κριεζώτη και τροφοδότης τους με τρόφιμα, αρνιά και σφαχτά.
Από Μουσταφάδες (Καλλιθέα):
51. ΛΙΑΜΠΟΤΗΣ. Δεν υπάρχουν επιπλέον στοιχεία παρά μόνο ότι πολέμησε κατά την διάρκεια της επανάστασης. Τον συνδέουμε με τον καπετάνιο ως κάτοικο της Ταναγραϊκής γης.
Από Μπράτσι (Τανάγρα):
52. ΜΠΛΑΝΑΣ ΚΩΤΣΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
53. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΣΩΤΗΡΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
54. ΓΡΙΠΟΝΗΣΙΩΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
55. ΜΠΕΛΕΓΡΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
Από Λεύκτρα (Παραπούγγια):
56. ΠΕΤΗΝΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Ίσως ο μοναδικός καπετάνιος δυτικά, που ήταν φίλος του Θανάση Σκουρτανιώτη πραγματικά. Φαίνεται να συμπράττουν αρκετές φορές μαζί , όπως στην εξέγερση και τις διαπραγματεύσεις της Θήβας, στην οργάνωση της άμυνας του Κιθαιρώνα και στη δημιουργία πρόχειρων καταλυμάτων για τα γυναικόπαιδα σύμφωνα με τον Βαγιάννη στις επιδρομές του Ομέρ του Ευρίπου. Δεν είναι τυχαίο, το ότι στο χωριό του Πετηνάρη στα Παραπούγγια, είχε κανονίσει ο καπετάνιος τη σύναξη των καπεταναίων δύο ημέρες μετά τη μάχη του Μαυροματίου, συνάντηση που τελικά δεν έγινε ποτέ.
Από Σχηματάρι:
57.ΔΕΔΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ή ΝΤΕΤΑΚΗΣ. Μπουλουξής. Πολέμησε από την αρχή της επανάστασης με το καπετάνιο σε μάχες όπως, στον Ανηφορίτη, Χαϊδάρι.
58.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ή ΜΠΟΖΙΑΝΗΣ ΔΗΜ. Πολεμιστής του καπετάνιου. Από την αρχή του αγώνα, κάτω από τις οδηγίες του Γ. Σκουρτανιώτη.
59.ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
60.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου σε μάχες στον Ανηφορίτη.
61.ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΑΜΠΡΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου σε μάχες στον Ανηφορίτη.
62.ΚΑΛΑΡΙΩΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
63.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου.
64.ΜΠΑΡΜΠΑΣ ΚΩΤΣΟΣ ΜΙΧΑΗΛ. Πολεμιστής του Μπουγέση Σταμάτη και κατ’ επέκταση του Αθανασίου Σκουρτανιώτη.
65.ΤΟΛΙΑΣ ΜΗΤΡΟΣ. Πολεμιστής του καπετάνιου στον Ανηφορίτη.
Πολεμιστές του καπετάνιου από άλλες πηγές:
66.ΒΙΕΝΝΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ. Κουνιάδος του καπετάνιου, αδερφός της γυναίκας του Ειρήνης. Έπεσε με τον αρχηγό στο Μαυρομάτι.
67.ΚΑΒΒΑΣ ΤΑΣΟΣ. Πολεμιστής του Θανάση, μάλλον από τη Λιάτανη. Ο ένας από τους 4 αγγελιοφόρους που απέστειλε για βοήθεια ο καπετάνιος, λίγες στιγμές πριν τη μάχη του Μαυροματίου.
*Οι πολεμιστές Πέππας Νικόλαος από Πάνακτο (μπουλουξής), Κοτζάνης Σπύρος από τη Λιάτανη και Μιχάλης Χρήστος από Φάρο Αυλίδας, όπως φαίνεται από τα έγγραφα, κάνουν λόγο για μια μάχη στο Δερβενοσάλεσι (Πύλη). Ο δε Πέππας Νικόλαος, δίνει ένα παραπάνω στοιχείο. Ότι αυτή η μάχη ήταν εναντίον του Ομέρ Βρυώνη. Πιθανολογώ ότι πρόκειται για μάχη με απόσπασμα της κύριας στρατιάς του Ομέρ Βριώνη, κατά την επιστροφή του από την Αθήνα, το Σεπτέμβρη του 1821. Την ίδια περίοδο στα Δερβενοχώρια, βρισκόταν ο Νικηταράς και ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης. Η συγκεκριμένη μάχη δεν αναφέρεται πουθενά εκτός από τρεις πολεμιστές του Σκουρτανιώτη από διαφορετικά χωριά, στις αιτήσεις τους στις επιτροπές του αγώνα για σύνταξη πολλά χρόνια μετά. Είναι οι μόνοι που λένε ξεκάθαρα, ότι ο Ομέρ Βρυώνης ή τουλάχιστον ικανά αποσπάσματά του πέρασαν από τα Δερβενοχώρια. Ερευνώ όσο μπορώ την υπόθεση.
